Komórki macierzyste wykorzystuje się w leczeniu wielu chorób. Ich źródłem jest krew pępowinowa uzyskiwana przy porodzie.
Jakie choroby leczą komórki macierzyste?
Komórki macierzyste to niewyspecjalizowane, pierwotne komórki, które mają zdolność namnażania się i przekształcania, dzięki temu można nimi zastępować zniszczone tkanki. Zastosowanie komórek macierzystych pozyskanych z krwi pępowinowej potwierdzono w 1988 roku. Wówczas po raz pierwszy dokonano ich przeszczepu, który zakończył się sukcesem. Od tamtej pory w Polsce dokonuje się około 1000 podobnych zabiegów rocznie, a lista chorób, które mogą być leczone komórkami macierzystymi, sukcesywnie się powiększa.
Komórki macierzyste z krwi pępowinowej znalazły zastosowanie w leczeniu kilkudziesięciu groźnych chorób. Lista schorzeń została opracowana przez organizację EBMT (The European Blood and Marrow Transplantation). Znajdują się na niej:
- ostra białaczka szpikowa, limfoblastyczna i bifenotypowa,
- przewlekła białaczka limfatyczna i szpikowa,
- młodzieńcza białaczka mielomonocytowa i szpikowa,
- niedokrwistości oporne na leczenie,
- zespoły mieloproliferacyjne,
- chłoniak nieziarniczy,
- ziarnica złośliwa,
- niektóre choroby dziedziczne,
- wrodzone zaburzenia układu immunologicznego,
- niektóre nowotwory złośliwe.
Pobieranie komórek macierzystych
Krew pępowinową, w której znajdują się komórki macierzyste, pobiera się w szpitalu, tuż po porodzie i odpępnieniu noworodka. Przeszkolona osoba z personelu medycznego (najczęściej położna) wprowadza igłę do naczyń krwionośnych sznura pępowinowego, a krew przez kilka minut spływa swobodnie do specjalnego pojemnika pobraniowego, w którym znajduje się substancja zapobiegająca krzepnięciu. Następnie jest ona zabezpieczona i transportowana do banku komórek macierzystych. Cały zabieg jest prosty, nieinwazyjny i nie powoduje żadnych powikłań u dziecka i jego matki. Krew pępowinowa może być pobrana także podczas cesarskiego cięcia. Odbywa się to po wydobyciu łożyska.
Jak skorzystać z przechowywanej krwi pępowinowej?
Krew pępowinowa jest przechowywana do momentu, aż będzie konieczne jej wykorzystanie. Szacuje się, że może być wykorzystana nawet do 50 lat. Lekarz prowadzący, po podjęciu decyzji o wdrożeniu terapii komórkami macierzystymi, informuje o tym fakcie bank komórek macierzystych. Po dostarczeniu dokumentacji medycznej laboratorium przekazuje przechowywaną próbkę klinice, w której znajduje się pacjent.