Jak wspierać rozwój dziecka z zaburzeniami – psychoterapia dzieci

Każdy człowiek zmaga się z problemami życia codziennego, nawet ten najmłodszy. Wiele trudności z jakimi dziecko się boryka wykracza poza jego granice samodzielności – zwłaszcza u dziecka z zaburzeniami. Niektóre maluchy rodzą się z wieloma wadami rozwojowymi. Im także trzeba pomóc. Warto pamiętać o tym, aby nie pozostawić dziecka samego sobie i za wszelką cenę starać się mu pomóc.

Widoczne przejawy problemu

Pierwszymi sygnałami świadczącymi o pojawieniu się trudności u dzieci starszych są:

• apatia;
• drażliwość;
• bunt;
• niechęć chodzenia do szkoły bądź przedszkola;
• trudności w kontaktach z rówieśnikami;
• wycofanie;
• lek;
• obawa;
• bóle somatyczne.

Gdy rodzic zauważy problemy dziecka, powinien skonsultować się z psychologiem, który bez wątpienia pomoże temu młodemu człowiekowi poradzić sobie z różnymi przytłaczającymi go sytuacjami.

Czego wymaga psychoterapia dzieci?

Terapia dzieci powinna opierać się o dwie ogólne zasady postępowania terapeutycznego. Każda z nich wymaga uwzględnienia jednego kontekstu:

• pierwsza – kontekstu rozwojowego;
• druga – kontekstu rodzinnego.

Pokrótce scharakteryzujemy każdy z nich.

Kontekst rozwojowy w psychoterapii dzieci

Rozpatrywanie zaburzeń rozwojowych dziecka pod kątem jego rozwoju to ogólna zasada jaką kierują się właściwie wszystkie formy terapii. Każdy specjalista, podejmujący się psychoterapii dziecka, musi mieć twardą i rzetelną wiedzę z zakresu psychologii rozwojowej, a zanim zacznie proces leczenia, musi dokładnie określić poziom rozwoju dziecka. W diagnozie należy ocenić to, jak daleko dziecko odbiega w rozwoju od poziomu, który uważany jest za normę w danym wieku. Pozwoli to dobrać odpowiednią metodę pomocy terapeutycznej.

Podstawowym aspektem, w terapii rozwojowej, jest założenie związane z bawieniem się. Zabawa traktowana jest jako aktywność, dzięki której dziecko może wyrazić to, co czuje, co jest dla niego ważne, z czym się w życiu zmaga. Uważa się także, że dzięki zabawie dziecko kształtuje swój rozwój psychiczny.

Podczas terapii dziecko uczy się nowych zachowań, które zastąpią mu te, zaburzające dotychczas jego codzienne funkcjonowanie. Spotkania z psychoterapeutą powinny doprowadzić do zmiany w zakresie odczuwania, myślenia i zachowania młodego człowieka. Trener, który pracuje z dziećmi powinien wskazywać właściwą drogę, umiejętnie odczytywać informacje, które dziecko przekazuje, jak też wychowywać i uczyć, poprzez własną wiedzę i doświadczenia w kontaktach z dziećmi.

Kontekst rodzinny w psychoterapii dzieci

Kontekst rodzinny w psychoterapii dzieci związany jest z faktem uczestnictwa jednego lub obojga rodziców w terapii. Dzięki tej formie terapii możliwe stało się objęcie nią bardzo małych dzieci, z noworodkami włącznie. Dostępne metody terapii nastawione są na dwa cele:

• jedne postępowania terapeutyczne dążą do profilaktyki zaburzeń rozwoju;
• inne stawiają sobie za cel leczenie dziecka z zaburzeniami rozwoju.

W pierwszym przypadku matka, mająca psychiczny i behawioralny kontakt z dzieckiem, aktywnie uczestniczy w terapii, „wcielając się” niejako w rolę terapeuty i korzystając jednocześnie z pomocy psychologa.

Drugi punkt, związany z zapobieganiem zaburzeniom rozwojowym dzieci, stosowany jest względem najmłodszych, którzy są obciążeni ryzykiem patologicznego rozwoju – dzieci matek psychicznie chorych, wcześniaki, noworodki z wadami wrodzonymi. Na spotkaniach matka otrzymuje wiedzę dotycząca zachowań swojego dziecka – „uczy się go”, poznając psychologiczne podłoże jego reakcji. Ponadto poznaje samą siebie w kontaktach ze swoja pociechą.

Form terapii dzieci jest bardzo wiele. Każda z nich nastawiona jest na korygowaniem wszelkich zaburzeń rozwojowych u dzieci, a ta właściwa powinna zostać indywidualnie dopasowana do potrzeba malucha przez kompetentnych specjalistów.

Źródła:

• G. Kmita, Wczesna interwencja psychologiczna wobec dzieci urodzonych przedwcześnie i ich rodzin w warunkach oddziału intensywnej opieki noworodkowej i patologii noworodka, Wczesna interwencja – miejsce psychologa w opiece nad małym dzieckiem i jego rodziną, 2004.